Το μελομακάρονο, ένα από τα πιο αγαπημένα γλυκά των Χριστουγέννων, έχει μια μακρά και ενδιαφέρουσα πορεία που ξεκινά από την αρχαία Ελλάδα. Η ιστορία του είναι ένα ταξίδι γεύσεων και παραδόσεων, που διασχίζει αιώνες και πολιτισμούς.
Στην αρχαιότητα, ένα γλύκισμα παρόμοιο με το σημερινό μελομακάρονο, ονομαζόταν «μακαρία». Ήταν μικρά, στρογγυλά ψωμάκια φτιαγμένα από αλεύρι και λάδι, που προσφέρονταν κατά τη διάρκεια μια κηδείας, κάτι αντίστοιχο με τα σημερινά κόλλυβα δηλαδή.
Η λέξη «μακαρία» προέρχεται από τη λέξη «μάκαρες», που σημαίνει ευλογημένοι (΄Ώ μάκαρ Ατρείδη, Ιλιάδα) και συμβόλιζε την ευδαιμονία των νεκρών, γιατί για τους αρχαίους Έλληνες μια από τις μεγαλύτερες ευλογίες ήταν ο καλός και ήσυχος θάνατος.
Δε γνωρίζουμε αν κάποιος αρχαίος ημών βούτηξε τη μακαρία του σε μέλι για να «γλυκάνει» την πίκρα του, αυτό έγινε όμως 100% στο Βυζάντιο. Ναι φίλες και φίλοι, ο Κωνσταντίνος Κατακουζηνός είχε δίκιο.
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο λοιπόν, οι μακαρίες εμπλουτίστηκαν με μπαχαρικά και ξηρούς καρπούς, αποκτώντας πιο «χριστιανικό» χαρακτήρα μιας και τα υλικά τους τις καθιστούσαν νηστίσιμες και ως εκ τούτου κατάλληλες για κατανάλωση στις, πολλές, ημέρες νηστείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Και η προσθήκη μελιού, πανάρχαιου συμβόλου ευφορίας και γλυκιάς ζωής, τις μετέτρεψε σε «μελομακάρονα» δηλαδή «μακαρίες με μέλι», προφανώς διότι το «μελονομακαρίες» δεν τους έκατσε καλά σαν λέξη.
Το γλύκισμα πήρε το χαρακτηριστικό σχήμα του με το οποίο όλοι το γνωρίζουμε σήμερα, κατά την Οθωμανική περίοδο. Εκεί μάλλον προστέθηκε το καρύδι μαζί με νέα μπαχαρικά όπως η κανέλα και το γαρύφαλλο. Η τελική αυτή τροποποίηση του έδωσε την πλούσια γεύση και το άρωμα που το χαρακτηρίζουν.
Σήμερα, το γλυκό εκτός από μέρος του πανάρχαιου debate μελομακάρονο ή κουραμπιές, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της χριστουγεννιάτικης παράδοσης στην Ελλάδα.
Τα μελομακάρονα αν και απαντιούνται σε διάφορες παραλλαγές (με σοκολάτα ή χωρίς καρύδι π.χ.) ακολουθούν μια βασική συνταγή και κατά κοινή αποδοχή ανεξαρτήτως του τρόπου παρασκευής, για να πετύχουν πρέπει εσωτερικά να είναι «λασπωμένα».
Και μια συνταγούλα εδώ.
